Naar een future-proof dienstenchequesysteem

De dienstenchequesector is na bijna 15 jaar activiteit uitgegroeid tot een volwaardige en volwassen sector. Federgon, de federatie van de HR-dienstverleners, die onder meer de dienstenchequesector vertegenwoordigt, reikt de bouwstenen aan waarmee de volgende regeringen dit succesvolle stelsel duurzaam en future-proof verder kunnen uitbouwen.

Een 360°-doorlichting van het systeem

Met ruim 140.000 medewerkers, van wie er heel wat uit kansengroepen komen, en ruim 1 miljoen huishoudens die dienstencheques gebruiken, heeft de sector zijn maatschappelijke en economische relevantie meer dan bewezen. Toch bestaan er nog steeds veel misvattingen over het systeem. Onafhankelijk onderzoeksbureau IDEA Consult heeft het systeem 360° doorgelicht en komt tot een aantal interessante vaststellingen:

• Het dienstenchequesysteem creëert een productiviteitshefboom en zorgt zowel binnen, maar ook buiten de sector voor een toenemend arbeidsvolume. Het onderzoek toont aan dat elke 3,5 VTE-dienstenchequemedewerker leidt tot het equivalent van 1 voltijdse tewerkstelling buiten de sector. In totaal spreken we over een volume van 22.000 VTE-jobs.
• Een gedetailleerde analyse toont aan dat er vanuit budgettair oogpunt geen nood is aan een hervorming van het systeem. De kosten en de baten zijn nagenoeg in evenwicht. Maar door de regionalisering van het dienstenchequesysteem bevinden de kosten zich op regionaal- en de baten zich op federaal niveau. Dit zorgt voor een extra druk op het systeem.
• Er is bij de werknemers en de klanten een grote algemene tevredenheid over het dienstenchequesysteem.
• De maatschappelijke en economische relevantie van het systeem staat buiten kijf:

1. 1. De dienstenchequesector creëert jobs voor laaggeschoolden.
   2. De dienstenchequesector geeft een antwoord op de toenemende technologische werkloosheid.
   3. De dienstenchequesector kent een professioneel sociaal overleg, er wordt continu gewerkt aan een verbetering van het statuut van de werknemers.
   4. De dienstenchequesector is een verantwoordelijke sector. Zo is er aandacht voor wendbaar en werkbaar werk, wordt er geïnvesteerd in opleiding, is er een actieplan anti-discriminatie, …
   5. Er is een aangetoond verband tussen de activiteits- en werkloosheidsgraad van laaggeschoolde vrouwen en de ontwikkeling van het dienstenchequesysteem. De tewerkstelling van kansengroepen draagt bij tot een evenredige arbeidsdeelname.
   6. Oudere gebruikers krijgen meer autonomie om langer in eigen huis te blijven wonen. Dit komt niet alleen het welzijn van de vele oudere gebruikers ten goede, maar betekent ook een kostenbesparing voor de overheid.

• De meeste dienstenchequebedrijven zijn actief in meerdere gewesten; maximale interregionale coherentie is bijgevolg noodzakelijk.
• De toename van de bevolking/huishoudens en de mogelijkheid tot uitbreiding van de activiteiten zorgen voor een groot groeipotentieel binnen de sector.

De bouwstenen voor een ‘future-proof’ dienstenchequesysteem

“Federgon pleit voor een evolutie, geen revolutie. Het systeem is vandaag succesvol, maar moet waar nodig verder geoptimaliseerd worden”, geeft Herwig Muyldermans, Algemeen Directeur van Federgon, aan.

De dienstencheque is prijselastisch, de prijs is voor de gebruikers van het systeem belangrijk. Maar uiteraard moet het systeem ook voor de overheid betaalbaar blijven. Daarom is het essentieel dat we de klanten prijsbewuster maken. Dat kan door de prijs van de dienstencheque te koppelen aan de inflatie. Een alternatieve financiering van het stelsel door derde-betalersystemen (bijv. de werkgever die tussenkomt) is een andere optie. Federgon pleit ook voor een afschaffing van de aankoopbeperking van het aantal dienstencheques, maar is wel te vinden voor een hogere prijs voor de cheque vanaf een afname van 500 eenheden.

Een verdere digitalisering van het systeem van de dienstencheques kan een aanzienlijke kostenbesparing opleveren. Erkende dienstencheque-ondernemingen spelen hierbij een belangrijke rol. Ook de extra kost wanneer de dienstencheque online wordt aangekocht zou moeten verdwijnen. De digitale optimalisatie en innovatie van het systeem moet zeker een parameter zijn bij de keuze van de uitgiftemaatschappij.

“Het systeem van de dienstencheques zou het antwoord kunnen zijn op de technologische werkloosheid die vooral laaggeschoolde mannen treft”, stelt Paul Verschueren, Directeur Vlaanderen bij Federgon. “Het stelsel is zonder twijfel een volwaardig alternatief voor de organisatie van occasioneel werk en belastingvrij bijklussen omdat het stelsel een positieve impact heeft op de werkzaamheidsgraad. Wij pleiten er dan ook voor dat de toegelaten dienstencheque-activiteiten verder worden uitgebreid tot onder meer kleine werken verbonden aan de woning en tuinonderhoud. Ook zouden ervaren huishoudhulpen moeten kunnen worden ingeschakeld als coach voor nieuwkomers in de sector”, aldus nog Paul Verschueren.

Een performante sector heeft nood aan gezonde ondernemingen. Vandaag staat de rentabiliteit sterk onder druk. Om de rentabiliteit van de ondernemingen te vrijwaren denkt Federgon, ook voor Vlaanderen, aan een indexering van de inruilwaarde aan 100%.

De dienstencheque is onder meer in het leven geroepen om de tewerkstelling van kansengroepen te bevorderen. Vandaag zien we dat de tewerkstelling van kansengroepen in de sector onvoldoende wordt ondersteund door het geregionaliseerde doelgroepenbeleid. Het doelgroepenbeleid op één lijn zetten met de tewerkstelling in de dienstenchequesector is dan ook een uitdrukkelijke vraag van de sector.

Studenten en gepensioneerden die nog wat willen bijverdienen zouden een oplossing kunnen zijn voor de vele openstaande vacatures in de sector. Onder meer inzake arbeidsduur en flexibiliteit zouden er voor deze doelgroepen uitzonderingen moeten kunnen gemaakt worden.

Kort samengevat heeft onze samenleving nood aan een performant dienstenchequesysteem. Het stelsel heeft een grote economische en maatschappelijke relevantie, het werkt goed, er is een aangetoonde productiviteitshefboom, de kosten en de baten zijn quasi in evenwicht en er is een grote algemene tevredenheid over het systeem bij zowel de klanten als de werknemers. “Toch zijn er een aantal aandachtspunten waar werk van moet gemaakt worden als we het systeem helemaal future-proof willen maken”, zegt Herwig Muyldermans. “Federgon doet in haar memorandum alvast een oproep naar de politieke partijen om het systeem verder te optimaliseren. Een pleidooi voor een evolutie van het stelsel, geen revolutie.”

Bron: https://www.federgon.be/nl/pers/naar-een-future-proof-dienstenchequesysteem